Informacja ogólna dotycząca
sporządzania aktów stanu cywilnego
AKT URODZENIA
Urodzenie dziecka należy zgłosić w
ciągu 14 dni od dnia urodzenia. Jeżeli dziecko urodziło się martwe,
zgłoszenie takiego zdarzenia powinno nastąpić w ciągu 3 dni. W takim wypadku
sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce "Uwagi", że dziecko
urodziło się martwe; aktu zgonu nie sporządza się.
Do zgłoszenia urodzenia dziecka są
obowiązani: ojciec dziecka albo matka,
Jeżeli urodzenie dziecka nastąpiło w zakładzie opieki
zdrowotnej, zgłoszenie urodzenia dziecka dostarcza do Urzędu Stanu Cywilnego
zakład opieki zdrowotnej.
Osoba zgłaszająca urodzenie dziecka jest obowiązana do
przedłożenia wymaganych dokumentów:
1. Jeżeli rodzice dziecka pozostają w
związku małżeńskim – odpisu aktu małżeństwa,
2. Jeżeli matka jest panną – odpisu
aktu urodzenia,
3. Jeżeli matka jest rozwiedziona lub w
separacji – odpisu aktu małżeństwa z
adnotacją o rozwodzie lub separacji,
4. Jeżeli matka jest wdową – odpisu
aktu zgonu współmałżonka.
Osoba, nie przedstawia wymienionych dokumentów, jeżeli
zostały sporządzone w tym samym urzędzie stanu cywilnego, w którym sporządza
się akt urodzenia.
UWAGA!
Jeżeli dziecko urodziło się w czasie
trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub
unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego
nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od
orzeczenia separacji.
Jeżeli nie nastąpiło uznanie dziecka lub sądowe ustalenie
ojcostwa, wpisuje się do akt urodzenia dziecka jako
imię ojca - imię wskazane przez przedstawiciela ustawowego dziecka, a w braku
takiego wskazania - jedno z imion zwykle w kraju używanych oraz jako nazwisko
ojca i jego nazwisko rodowe - nazwisko matki, z odpowiednią adnotacją w rubryce
"Uwagi".
Akt
urodzenia sporządza się w Urzędzie Stanu Cywilnego w miejscu urodzenia dziecka.
Jeżeli żadne z rodziców dziecka nie
ma miejsca zamieszkania na obszarze właściwości urzędu stanu cywilnego,
zgłoszenia urodzenia dziecka można dokonać w urzędzie stanu cywilnego miejsca
zamieszkania rodziców lub jednego z nich.
W tym wypadku sporządza się protokół zgłoszenia
urodzenia i przesyła się go niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego miejsca
urodzenia dziecka w celu sporządzenia odpowiedniego aktu stanu cywilnego.
AKT MAŁŻEŃSTWA
Zawarcie małżeństwa następuje w
urzędzie stanu cywilnego wybranym przez osoby zamierzające wstąpić w związek
małżeński.
Zaświadczenie stwierdzające brak
okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa wydaje kierownik urzędu stanu
cywilnego miejsca zamieszkania jednej z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo
w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (tzw. ślub
konkordatowy).
Akt małżeństwa zawartego przed Duchownym
sporządza się w urzędzie stanu cywilnego
właściwym ze względu na miejsce zawarcia małżeństwa.
Osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo lub
ubiegająca się o wydanie zaświadczenia do zawarcia małżeństwa konkordatowego
jest obowiązana:
1) przedstawić dokument
stwierdzający tożsamość oraz złożyć odpis skrócony aktu urodzenia, a także
dowód ustania lub unieważnienia małżeństwa, jeżeli pozostawała poprzednio w
związku małżeńskim, albo nieistnienia małżeństwa, jeżeli postępowanie o
ustalenie nieistnienia małżeństwa toczyło się wobec tej osoby;
2) złożyć pisemne zapewnienie,
że nie wie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa;
3) złożyć zezwolenie na
zawarcie małżeństwa, jeżeli tego wymagają przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
2. Osoba, o której mowa w ust. 1, nie składa
odpisu skróconego aktu stanu cywilnego, jeżeli został on sporządzony w urzędzie
stanu cywilnego, w którym nastąpi sporządzenie aktu małżeństwa.
3. W razie gdy oświadczenie o wstąpieniu w
związek małżeński ma zostać złożone przez pełnomocnika, jest on obowiązany
złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego stosowne pełnomocnictwo.
Dowodem ustania małżeństwa jest:
1) odpis skrócony aktu
zgonu lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu
za zmarłego poprzedniego małżonka;
2) odpis skrócony aktu
małżeństwa z adnotacją o jego rozwiązaniu przez rozwód albo odpis prawomocnego
orzeczenia sądu o rozwodzie.
2. Dowodem unieważnienia małżeństwa jest odpis
skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o unieważnieniu małżeństwa albo odpis
prawomocnego orzeczenia sądu o unieważnieniu małżeństwa.
3. Dowodem nieistnienia małżeństwa jest odpis
prawomocnego orzeczenia sądu ustalającego nieistnienie małżeństwa.
Cudzoziemiec zamierzający zawrzeć
małżeństwo jest obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokument
stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo.
Jeżeli
otrzymanie dokumentu napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd w
postępowaniu nieprocesowym na wniosek cudzoziemca może go zwolnić od złożenia
dokumentu.
W postępowaniu o zwolnienie
cudzoziemca od złożenia dokumentu sąd na podstawie właściwego prawa ustala, czy
osoba ta może zawrzeć małżeństwo.
Przepisów powyższych nie stosuje się
do cudzoziemca niemającego obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli ma on w Polsce
miejsce zamieszkania.
AKT ZGONU
Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej
w ciągu 3 dni od dnia zgonu.
Jeżeli zgon nastąpił wskutek
choroby zakaźnej, zgłoszenie powinno nastąpić w ciągu 24 godzin od zgonu.
Do zgłoszenia zgonu są obowiązani w kolejności:
1) małżonek lub dzieci
zmarłego;
2) najbliżsi krewni lub
powinowaci;
3) osoby zamieszkałe w
lokalu, w którym nastąpił zgon;
4) osoby, które były
obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały;
5) administrator domu, w
którym nastąpił zgon.
Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu i
dokumentu tożsamości osoby zmarłej.
Jeżeli okoliczności zgonu były przedmiotem
postępowania przeprowadzonego przez organ państwowy, akt zgonu sporządza się na
podstawie pisemnego zgłoszenia dokonanego przez taki organ.
Akt zgonu sporządza się w Urzędzie Stanu Cywilnego w
miejscu zgonu osoby.
W wyjątkowych wypadkach zgłoszenia
zgonu można dokonać w urzędzie stanu cywilnego ostatniego miejsca zamieszkania
zmarłego lub miejsca jego pochowania.
W tym wypadku sporządza się protokół zgłoszenia zgonu
i przesyła się go niezwłocznie do urzędu stanu cywilnego miejsca zgonu osoby w
celu sporządzenia odpowiedniego aktu stanu cywilnego.